Ανω Σκαφιδωτή Πρεβέζης

Χωριό της Ηπείρου που εδράζεται σε μια μικρή κοιλάδα ανάμεσα στις απολήξεις των οροσειρών των ορέων της Παραμυθιάς και του Σουλίου, μεταξύ των βουνοκορυφών Τούρλα 1081 μέτρα και Λαγού Ποδάρι 1091 μέτρα. Στά όρια των Νομών Πρέβεζας, Θεσπρωτίας και Ιωαννίνων.
Το αρχικό όνομα ήταν Άνω Κορύτιανη και από 14/08/1919 αποτελούσε έδρα της κοινότητας Κορύτιανης μαζί με τους οικισμούς Κάτω Κορύτιανη και Αγόρανα .
Στις 19/10/1926 η έδρα της Κοινότητας Κορύτιανης, μεταφέρθηκε στον οικισμό Αγόρανα.
Την 02/05/1927 οι οικισμοί μετονομάστηκαν σε Άνω Σκαφιδωτή, Κάτω Σκαφιδωτή και Τρίκαστρο ενώ η κοινότητα μετονομάστηκε από Κορύτιανης σε Σκαφιδωτής, παραμένοντας με την ονομασία αυτή μέχρι την 14/05/1928 οπότε μετονομάστηκε σε κοινότητα Τρικάστρου.
Με την εφαρμογή του Καποδίστρια, 04/12/1997, αποτελούσε Δημοτικό Διαμέρισμα του Δήμου Φαναρίου, Νομού Πρεβέζης, σε απόσταση 12 χιλιομέτρων από την έδρα του Δήμου το Καναλάκι.
Από 1ης Ιανουαρίου 2011 , με την εφαρμογή του " Καλλικράτη" αποτελεί " Τοπική Κοινότητα Άνω Σκαφιδωτής" του νέου Δήμου Πάργας που έχει έδρα το Καναλλάκι.

ΟΡΙΑ

Το χωριό και η έκτασή του συνορεύει:
Ανατολικά με χωριό Τρίκαστρο, Δυτικά με τα χωριά Βουβοπόταμο, Κλεισούρα και Μουζακέικα, Βόρεια με το χωριό Τσεκούρι και τα βοσκοτόπια Βορίλα του Σουλίου, Νότια με την γειτονική Κάτω Σκαφιδωτή και μικρό μέρος με την Άνω Ράχη.

ΟΔΙΚΗ ΠΡΟΣΒΑΣΗ

Το χωριό συνδέεται με την έδρα του Δήμου το Καναλάκι και την Κάτω Σκαφιδωτή, με κοινοτικό δρόμο ασφαλτοστρωμένο μέχρι την Εκκλησία του Χωριού , ο οποίος συνεχίζει χωμάτινος μέχρι το χωριό Τσεκούρι και στη συνέχεια με άσφαλτο μέχρι τη γέφυρα Ποταμού Αχέροντα. Συνδέεται επίσης με χωμάτινο δρόμο με το Τρίκαστρο , τον οδικό άξονα Λούρος-Λάκα Σούλι , την Άνω Ράχη και με δασικό δρόμο με την Κορυφούλα.

ΙΣΤΟΡΙΑ

Η παράδοση αναφέρει ότι το χωριό πρωτοκατοικήθηκε την περίοδο του Αλή Πασά, από οικογένειες οι οποίες προήρχοντο κυρίως από τα Κατσανοχώρια των Ιωαννίνων και άλλες χριστιανικές περιοχές, που ήθελαν να αποφύγουν την καταπίεση και τον εξισλαμισμό των Τούρκων και βρήκαν καταφύγιο δίπλα από το Σούλι. Σιγά – σιγά συγκεντρώθηκαν περί τις 6-8 συγγενικές οικογένειες (φάρες) που έφεραν τα επίθετα: Βάσης, Βλάχος, Ζαμπίθας, Κολιοφώτης, Σουλάκης , Τριάντης, Φαρμάκης, έχτισαν τα σπίτια τους,περίπου 40-45,κοντά στα ριζώματα των βουνών,γιά εύκολη διαφυγή και αραιά το ένα από το άλλο . Ξεχέρσωσαν τους λόγγους , καλλιέργησαν τη γη και ανέπτυξαν την κτηνοτροφία,εξασφαλίζοντας μιά αυτάρκη λιτή και ελεύθερη ζωή .

Η εκδοχή αυτή ενισχύεται από το γεγονός ότι όλες οι οικογένειες του χωριού δεν γνώριζαν ή μιλούσαν άλλη γλώσσα πλην της Ελληνικής.

Οι αγώνες των κατοίκων για την επιβίωση ήταν συνεχείς αλλά και για την πατρίδα και τη λευτεριά μεγάλη ήταν προσφορά τους. Στον απελευθερωτικό αγώνα του 1912 με τον οπλαρχηγού Δημήτρη Τριάντη 45 άντρες από την ΄Ανω Κορύτιανη , με τον Καπετάν Θύμιο Πεπόνη από τη Ζερμή και με άλλους πολεμιστές από τα γύρω χωριά , κράτησαν τους Τουρκαλβανούς και Τσάμηδες πέραν του Αχέροντα ποταμού «πολεμώντας ως ηρωικοί Σουλιώτες» , όπως τους αναφέρει ο Στρατηγός Δημήτρης Μπότσαρης.

Κατά τη διάρκεια της κατοχής 1940-1944 το χωριό πρωτοστάτησε στην Εθνική Αντίσταση και βοήθησε πολλαπλώς, για μεγάλο χρονικό διάστημα ήταν έδρα του ΕΔΕΣ και δύναμης Άγγλων και Νεοζηλανδών. Ήταν ο ενδιάμεσος σταθμός ανεφοδιασμού των Δυνάμεων Εθνικής Αντίστασης μεταξύ Σπλάντζας και Δερβίζιανων.

Λόγω της βοήθειας και συμμετοχής τους στην Εθνική Αντίσταση, οι κάτοικοι υπέφεραν πολλά από τις συνεχείς επιδρομές των Γερμανών με τους Τσάμηδες. Σε μια από αυτές τις επιδρομές ξεκληρίστηκε η οικογένεια του Δημήτρη Ν.Κολιοφώτη ( Μάνα Κατερίνα, νύφη Αμαλία, εγκυο 9 μηνών και το παιδίτης Παναγιώτη 2 ετών) μέσα στο σπίτι και πυροβολήθηκαν από μακριά και σκοτώθηκαν ο Γεώργιος Μάρκου (Γιόρ κίτσιος) και ο Σωτήρης Φ.Κολιοφώτης, στην προσπάθειά τους να κρυφτούν στο βουνό μαζί με τους άλλους συγχωριανούς. Ο γέροντας Μάρκος Αθ. Τριάντης βρέθηκε στην καλύβα του και ξυλοκοπήθηκε αγρίως, επί δύωρο, για να μαρτυρήσει που κρύβονταν τα παιδιά του και οι λοιποί άντρες του χωριού, με αποτέλεσμα να αποβιώσει απο αιμοραγία μετά από 2 μέρες. Τα σπίτια του χωριού πυρπολήθηκαν μηδέ του Σχολείου εξαιρουμένου καθώς και οι στάνες και τα μαντριά που βρέθηκαν στην πορεία τους.

Για μια ακόμα φορά οι κάτοικοι κατά τον εμφύλιο πόλεμο ταλαιπωρήθηκαν πάρα πολύ από τις συνεχείς μάχες στα γύρω βουνά με αποτέλεσμα να κατεβαίνουν για μεγάλα χρονικά διαστήματα στο Φανάρι –Πάργα –Πρέβεζα. Βαρύς ήταν ο φόρος αίματος στη κατοχή και τον εμφύλιο , έπεσαν στο καθήκον οι Υπολοχαγός Θωμάς Τριάντης (η Πατρίδα τον τίμησε δίδοντας το όνομα του στο Στρατόπεδα Φιλιατών) , ο Λοχίας Αναστάσιος Κολιοφώτης και ο Δημήτρης Φαρμάκης.

Μετά τον εμφύλιο, το 1949, οι κάτοικοι επέστρεψαν στο χωριό και άρχισαν να φτιάχνουν τα σπίτια τους και να επιδιορθώνουν όσα δεν είχαν ολοσχερώς καταστραφεί. Άρχισε να λειτουργεί το Σχολείο από το 1950 στην εκκλησία του χωριού και ανεγέρθη το σημερινό σχολείο με τη βοήθεια του Κράτους, με εισφορές και προσωπική εργασία των κατοίκων του χωριού (όλα τα υλικά μεταφέρθηκαν στους ώμους ή με τα ζώα , από το Καναλάκι , γιατί δεν υπήρχε δρόμος).

Οι καιροί δύσκολοι, οι ανάγκες μεγάλες , βοήθεια από πουθενά. Η μετανάστευση έδωσε μια λύση και από το 1955 άρχισαν τα πρώτα παιδιά να πηγαίνουν για γράμματα . Όλοι τους διακρίθηκαν σε όποιο τομέα και αν διάλεξαν, σημειώνουμε μόνο δύο περιπτώσεις: η αναστύλωση των Καρυάτιδων στον Ιερό Βράχο της Ακρόπολις έγινε από τα χέρια του, Κορυτιανιώτη Γλύπτη, Στέλιου Τριάντη και η Ολυμπιονίκης Τασούλα Κελεσίδου έχει μητέρα Κορυτιανιώτισα

Ο τελευταίος φόρος αίματος για την πατρίδα είναι του συγχωριανού μας Βασίλη Αντ. Τριάντη που περιλαμβάνεται στους αγνοούμενους , ακόμα , Έλληνες μαχητές στην Κύπρο το 1974.

Το 1968 ήρθε το φως και το 1970 ακούστηκε το βουητό από το "θηρίο", άνοιξε ο δρόμος ήρθαν τα ΙΧ αυτοκίνητα, όχι ακόμα το λεωφορείο. Πριν λίγα χρόνια και μετά από μεγάλους αγώνες του Εκπολιτιστικού Συλλόγου και την συμπαράσταση όλων των κατοίκων, ήρθε και το νερό και άλλαξε η ζωή.Το χωριό όμως ερημώνει σιγά - σιγά ,οι νέοι φεύγουν γιά καλύτερη τύχη και απόμειναν μόνο οι γεροντότεροι περιμένοντας τις γιορτές και το καλοκαίρι να τους επισκεφτούν τα παιδιά και τα εγγόνια τους.

Το Σχολείο λειτουργεί πλέον σαν Πολιτιστικό Κέντρο και αντί για παιδικές φωνές ακούγονται πάλι οι φωνές μας, των γεροντότερων που μιλάμε για τα παλιά και αναπολούμε τα περασμένα, στις διάφορες κοινωνικές και πολιτιστικές συναντήσεις.

Η Σκαφιδωτή μπορεί να ξαναζωντανέψει αρκεί να το πιστέψουμε όλοι εμείς που την γνωρίσαμε και την αγαπήσαμε, και να προβάλλουμε τις ομορφιές της και τα πλεονεκτήματα της γεωγραφικής της θέσης.Χρειάζεται όμως προσπάθεια και ενεργό συμμετοχή όλων μας.Από το βήμα αυτό ξεκινάμε μιά προσπάθεια , ζητάμε τη βοήθεια όλων.
Προτάσεις- επικοινωνία στο email: anoskafidoti@gmail.com γιατί ένας κούκος δεν φέρνει την Άνοιξη.