Κατά βάση είμαστε στο ευρώ για λογούς πολιτισμικούς και όχι οικονομικούς .
Δεν είμαστε σουπερ οικονομία και για τη ακρίβεια ποτέ δεν διακριθήκαμε σε αυτό το θέμα καθώς άπτεται μεταξύ άλλων της γεωγραφίας του καπιταλισμού. Θα μπορούσαμε να είμαστε αν ήμασταν στο πυρήνα της Ένωσης και δυτικότερα, απαλλαγμένοι από κίνδυνο εξ ανατολάς που τρώει πολλά δίς ετησίως. Αν ήμασταν αποικιακό κράτος κατά την αναγέννηση αν δεν είχαμε τακτικά μεγάλους σεισμούς. Αν είχαμε λιγότερα βουνά που μέχρι πριν λίγες δεκαετίες ήταν τείχη απομόνωσης.
Όμως δεν είμαστε, όπως και καμιά χώρα στην περιοχή της κεντροανατολικής μεσόγειου -ούτε καν η Ιταλία- ή της νοτιοανατολικής ευρώπης, δεν είναι σούπερ οικονομία. Η βασική οικονομική ενασχόληση στην περιοχή μας ήταν η γεωργία, ενώ η ναυτιλία, το ναυτιλιακό κεφάλαιο, το εμπόριο και η βιομηχανία, δημιουργεί ένα τοπικό καπιταλισμό που όμως δεν ήταν ποτέ αυτάρκης.
Ο Έλληνας όμως έχει ένα έντονο αξιακό και πολιτισμικό πρόβλημα.
Δεν είμαστε σουπερ οικονομία και για τη ακρίβεια ποτέ δεν διακριθήκαμε σε αυτό το θέμα καθώς άπτεται μεταξύ άλλων της γεωγραφίας του καπιταλισμού. Θα μπορούσαμε να είμαστε αν ήμασταν στο πυρήνα της Ένωσης και δυτικότερα, απαλλαγμένοι από κίνδυνο εξ ανατολάς που τρώει πολλά δίς ετησίως. Αν ήμασταν αποικιακό κράτος κατά την αναγέννηση αν δεν είχαμε τακτικά μεγάλους σεισμούς. Αν είχαμε λιγότερα βουνά που μέχρι πριν λίγες δεκαετίες ήταν τείχη απομόνωσης.
Όμως δεν είμαστε, όπως και καμιά χώρα στην περιοχή της κεντροανατολικής μεσόγειου -ούτε καν η Ιταλία- ή της νοτιοανατολικής ευρώπης, δεν είναι σούπερ οικονομία. Η βασική οικονομική ενασχόληση στην περιοχή μας ήταν η γεωργία, ενώ η ναυτιλία, το ναυτιλιακό κεφάλαιο, το εμπόριο και η βιομηχανία, δημιουργεί ένα τοπικό καπιταλισμό που όμως δεν ήταν ποτέ αυτάρκης.
Ο Έλληνας όμως έχει ένα έντονο αξιακό και πολιτισμικό πρόβλημα.
Δεν έχει αναγνωρίσει τα στοιχεία ταυτότητας για τα όποια αφού τα προβάλει θα αισθανθεί περήφανος και σε δεύτερο χρόνο να στήσει πάνω σε αυτά επιχειρηματικότητα. Για την ακρίβεια, ο Έλληνας μεσοαστός φοβούμενος τον σωβινισμό στο εσωτερικό και την επίδειξη της ανατολικής ρίζας του στους δυτικούς, θα κρύψει ένα πολύ μεγάλο κομμάτι της ιστορίας και του πολιτισμού του, και θα αναγνωρίζει ως ελληνικό μόνο ότι αναγνωρίζουν οι δυτικοί ως ελληνικό. Ο Έλληνας λοιπόν δεν θα αυτοπροσδιοριστεί ποτέ.
Αμέσως μετά την επανάσταση του 21, θα αναζητήσει να εφαρμόσει πιστά αυτό που οραματιστή καν ως πρότυπο οι Ευρωπαίοι για αυτόν.
Κατά συνέπεια ο Έλληνας -ενώ δεν έχει αναγνωρίσει τι είναι ελληνικό- θα αρχίσει την αφαίρεση του τι δεν είναι. Θα αποδεχτεί ως ελληνικό μόνο ότι μπορεί να σταθεί στα μουσεία της δύσης ή να κατακτήσει κοινό εκεί έξω ως Ελληνικό, η τέλος πάντων μόνο ότι οι δυτικοί θεωρούν ελληνικό στο μυαλό τους.
Οι δυτικοί ορίζουν ως ελληνικό την αρχαιότητα και το Σωκράτη και τα αρχαία ερείπια και ο Έλληνας θα το δεχτεί. Σταδιακά πάλι με επιρροές απ έξω θα αναγνωρίσει τον Καβάφη ως Έλληνα λογοτέχνη. Πιο μετά στην εικόνα του “αποδεκτού Ελληνικού” θα μπουν 4-5 πιάτα της ελληνικής κουζίνας ο Ζορμπάς και ο Ωνάσης κι αυτό για τους Έλληνες θα είναι αρκετό. Για δεκαετίες δεν θα μπορέσει παράξει και να επιβάλει εκεί έξω τίποτα άλλο, πόσο μάλλον ιδέες, στυλ, τέχνη, στάσεις σκέψη και φιλοσοφίες ζωής.
Μια αυτή την τραγική έλλειψη ελληνικότητας ο Έλληνας θα βασιστεί υπερβολικά στο ευρωπαϊκό τμήμα της ταυτότητας του και πλέον για να διακριθεί από το Ελληνικό -το οποίο θα θεωρηθεί επιεικώς «μέτριο»- θα μιμείται και θα αντιγράφει το δυτικό. Θα θέλει δηλαδή να διακριθεί με ξένους όρους τους οποίους τους αναγάγει σε πρότυπο.
Σταδιακά θα βυθιστεί στην ξενομανία και θα δημιουργήσει αξιακό σύστημα. Θα τοποθετήσει ψηλότερα στην κοινωνική ιεραρχία αυτόν που μπορεί να αντιγράφει καλύτερα τους δυτικούς. Την ίδια στιγμή θα προσπαθήσει συνειδητά να απαλλαγεί από οτιδήποτε του θυμίζει την Ελληνική “μετριότητα”, η οποία έχει δομηθεί ιδεολογικά σε μετριότητα λόγο του κενού στην ελληνικότητα. Η Ελληνικότητα αν και δεν έχει ανακαλυφθεί εφεξής θα βιώνει την συνεχή αφαίρεση για να γίνει “ευρωπαϊκότητα”.
Αυτό το πολιτισμικό ολοκαύτωμα θα οδηγήσει τους Έλληνες αστούς και την Ελλάδα και να προσανατολιστούν προς την δύση, αναζητώντας την ταυτότητα τους σύμφωνα με το ξένο πρότυπο. Έτσι σταδιακά η Ελλάδα θα εγκαταλείψει την πάντοτε χρυσοφόρα για την ίδια ανατολή η οποία θα μείνει κενή από ελληνική επιχειρηματική και πολιτισμική παρουσία. Ένας χώρος οικονομικά ζωτικός για την Ελλάδα που και μόνο λόγο της υπανάπτυξης που έχει θα μπορούσε να είναι ιδανικό επιχειρηματικό πεδίο για ‘Ελληνες. Ένας χώρος που για αιώνες ο Ελληνας ήταν ο πρώτος. Ήταν αυτός ο δαιμόνιο έμπορος που έφερνε τις χάντρες της Ευρώπης στους ιθαγενείς.
Αυτό το πολιτισμικό ολοκαύτωμα θα οδηγεί σήμερα τον Έλληνα ακόμη και σε ανώτατο πολιτικό επίπεδο μόλις περάσει τα σύνορα να ξεχνά ακόμη και την γλώσσα του. Να υποβαθμίζει από μόνος του τα πανεπιστήμια του, και το ανθρώπινο κεφάλαιό του, πτυχία του, τους χορούς, την Ιστορία του, την ίδια του την χώρα, την μουσική του,τους πολίτες και την νοοτροπία τους, την λαϊκότητα, τα προϊόντα του έναντι των ξένων. Όλα αυτά θα τα κρατήσει για το χωριό ή το εσωτερικό. Κι όμως όλα τους είναι οικονομικά μεγεθη.
Με αυτό τον τρόπο θα δημιουργεί και ένα οικονομικό ολοκαύτωμα το οποίο επαναλαμβάνεται στην Ιστορία μας τακτικά.
Σήμερα λοιπόν το ευρώ έχει περάσει στο ιδεολογικό μας σύμπαν ως στοιχείο ταυτότητας, ενώ είναι μόνο μια απλή διεθνής συνθήκη. Όμως το ευρώ για τους έλληνες αποτελεί την κορωνίδα της ευρωπαϊκής ταυτότητας τους, αλλά και το απολυτό μέσο που διευκολύνει την μίμηση. Μίμηση που αποτελεί αποτέλεσμα του πολιτισμικού κενού που αναφέρθηκε. Την ίδια στιγμή όμως όλο αυτό το αξιακό πλαίσιο που αναφέρω, τρέφει και το οικονομικό ολοκαύτωμα που ζούμε. Ο Ελληνας με το ευρώ Θα πάψει να εξάγει- και δεν εννοώ μόνο προϊόντα- και πλέον μόνο θα εισάγει κι όταν χρεοκοπήσει θα εισάγει ακόμη και την χλεύη. Μια χλεύη που αφού είναι ευρωπαϊκή του αξίζει.
Χιλιάδες ευρωπαθείς υψηλά ιστάμενοι και με επιρροή θα εισάγουν απερίσκεπτα την ευρωλάσπη και θα την πετάξουν στο ανεμιστήρα εναντίων όλων όσων είναι υποψιασμένοι ή αποσβολωμένοι με την ένταση του φαινομένου. Ο βασικός στόχος θα είναι να επιταχύνουν την “αφαίρεση” και να γίνουμε Ευρωπαίοι το ταχύτερο, αλλά και να υπερτονίσουν ότι διαφέρουν οι ίδιοι από την συλλογική μετριότητα και χρεοκοπία.
Υπάρχουν πολλά να πεις για αυτά τα δύο χρόνια εθνικής αυτογνωσίας αλλά θα τα αφήσω για αργότερα όταν θα είμαστε όλοι πιο ψύχραιμοι[...]
Για αυτούς τους λόγους λοιπόν οι Έλληνες δεν θα παράξουν τίποτα για όσο διάστημα είναι στο ευρώ. Τίποτα νέο δεν θα προκύψει κατά την δεκαετία του φθηνού χρήματος στην χώρα μας. Μόνο κατανάλωση ευρώπης. Την ίδια στιγμή ότι ειναι ελληνικό θα σβήσει υποκύπτοντας στην αφαίρεση και πολλές φορές στις ξένες προτεραιότητες.
Όμως -μοιάζει βέβαιο- ότι οι Έλληνες δεν θα εγκαταλείψουν πρώτοι το ευρώ καθώς είναι μέσο εξομοίωσης τους με τους Ευρωπαίους. Το 75% των Ελλήνων είναι ακόμη και μετά από 3 καταστροφικά χρόνια υπέρ του ευρώ αν και πρακτικά δεν ρωτήθηκαν ποτέ. Στις αναπτυγμένες χώρες του Βορά το ευρώ θα βρίσκεται υπό την αίρεση διαδοχικών δημοψηφισμάτων, ενώ στο Νότο θα είμαστε ως λαός οι πιο ευρωπαϊστές.
Περισσότερο από πότε το νόμισμα για εμάς μοιάζει με Πιστοποιητικό εκσυγχρονισμού της χώρας και με απτή απόδειξη ότι ανήκει στην Ευρώπη. Το Ευρώ ακόμη και σήμερα θα διαφημίζεται στο εσωτερικό μας ως κεκτημένο που δεν πρέπει να χαθεί, ακόμη και εάν είναι να χαθούμε εμείς και τα παιδιά μας για αυτό.
Και με αυτό το σκεπτικό αναμένεται να βγούμε από το ευρώ μόνο αν πειστούμε ότι το ίδιο καταρρέει και ότι με την έξοδο θα σωθούμε του χαμού, ή -εναλλακτικά- αν βγει κάποιος άλλος πρώτος.
Γιάννης Παπαϊωάννου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου