Τα κίτρα και η Πάργα

Η κιτριά είναι κοινή ονομασία του είδους Citrus medica (Κιτρέα η μηδική) του γένους Κίτρος που ανήκει στα εσπεριδοειδή (πιο συγκεκριμένα στην οικογένεια των Ρυτοειδών (Rutaceae)). Ο καρπός της είναι το κίτρο. Στην αρχαιότητα το κίτρο χρησιμοποιείτο για φαρμακευτικούς σκοπούς ενώ ήταν σύμβολο της γονιμότητας και της αφθονίας. Στην Ελλάδα το κίτρο λέγεται και μηδικό μήλο. Είναι μικρό αειθαλές δέντρο με ύψος 3.5 μέτρα. Τα κλαδιά του είναι ακανόνιστα, απλωτά και αγκαθωτά. Τα φύλλα είναι μεγάλα, ωχροπράσινα και συνήθως επιμήκη. Ο καρπός (κίτρο) είναι εξογκωμένος στην κορυφή και έχει μήκος από 12 έως 15 εκατοστά. Η επιφάνεια του καρπού είναι ρυτιδωμένη. Το εσωτερικό τμήμα του κολλώδους φλοιού είναι παχύ, άσπρο και κολλώδες, το εξωτερικό είναι λεπτό, κιτρινοπράσινο και αρωματικό. 

 Η Πάργα, διάσημη για το λάδι και τα κίτρα της, έπαιξε το ρόλο του επίνειου της περιοχής, άκμασε δε σαν εμπορικό και ναυτικό κέντρο ήδη από την εποχή των Ενετών.  

Τα κίτρα λοιπόν είναι στενά συνδεδεμένα με την ιστορία και την ευημερία της Πάργας. 


 Παλιότερα, όταν υπήρχε ζήτηση, τα εξάγανε μέσα σε άλμη. Τώρα πια το μόνο είδος κίτρου για το οποίο υπάρχει σταθερή ζήτηση πρέπει να είναι το εβραϊκό, ένα μικρό είδος κίτρου που λέγεται etrog, και που κάθε πιστός Εβραίος πρέπει να έχει ένα τέτοιο μαζί του για τη γιορτή της Σκηνοπηγίας, και που αν είναι αψεγάδιαστο μπορεί να πουληθεί πανάκριβα (διότι η Βίβλος λέει ότι πρέπει να είναι «ωραίος καρπός»). Το εβραϊκό κίτρο παλιότερα ευδοκιμούσε στην Κέρκυρα, την Πάργα και στη Νάξο, και ακόμα λέγεται greek citron, ελληνικό κίτρο, αλλά τώρα πια έχει μεταφερθεί η καλλιέργεια στο Ισραήλ. Λέγεται μάλιστα ότι ρόλο στο αντισημιτικό πογκρόμ του 1891 στην Κέρκυρα έπαιξε έμμεσα και η διαμάχη ανάμεσα στο καρτέλ των χριστιανών καλλιεργητών κίτρου, που ανέβαζε τις τιμές, και στους ραβίνους πιστοποιητές,

Γύρω στο 1955, η Τεργέστη ήταν ο μεγαλύτερος εισαγωγέας εβραϊκών κίτρων, των οποίων η τιμή καθοριζόταν από το πόσο λεία και χωρίς αμυχές ήταν η επιφάνεια τους .



 Παργινοί έμποροι που δραστηριοποιούνταν επιχειρηματικά στην Τεργέστη,  πριν από περίπου 150 χρόνια,  είχαν  εκεί πλουτίσει και  είχαν αγοράσει κάποιο ακίνητο στα περίχωρα της πόλης και  αφήσανε μετά το θάνατό τους την περιουσία τους στον τόπο μας. ( Βασιλάδες, οι σημαντικότεροι τοπικοί ευεργέτες . )

 
Δεν είχε άδικο ο Λουδοβίκος Σαλβατώρ όταν παρατηρούσε, ότι «λίγες τοποθεσίες της Μεσογείου μπορούν να συναγωνιστούν την Πάργα σε ομορφιά. Ο πλούτος της βλάστησης, που όμοιός του δύσκολα ξαναβρίσκεται, ευνοημένος από το εύφορο έδαφος και από το μεγάλο πλήθος των πηγών, επενεργεί τελείως ακατανίκητα. Οι περίβολοι με τις φυτείες των ελαιόδεντρων, των συκιών, των χαρουπιών και των πορτοκαλιών και με τις πολυάριθμες κιτριές που συμπλέκονται με τα άλλα μικρότερα δέντρα, σχηματίζουν έναν απέραντο παραδεισένιο οπωρώνα, που και η πιο ζωηρή φαντασία δύσκολα θα μπορούσε αν τον δει πιο ωραίο».

Άλλο ένα βιβλίο για την Πάργα, που εκδόθηκε στα Γαλλικά το 1820 και μεταφράστηκε το 1851 στην Κέρκυρα από τον Ιωάννη Βαρβιτσιώτη αναφέρει, ότι "η γονιμοποιός επιρροή των υδάτων και το φιλόπονον των εγκατοίκων κατέστησαν την χώραν της Πάργας εύκαρπον, χαρίεσσαν, εύφορον. Πανταχόθεν ηγείροντο άμπελοι και ελαίαι. Αι λειμωνίαι και αι πορτοκαλίαι εστόλιζον τους δενδροκήπους και επεδείκνυον άπασαν την ζωηρότητα των φυλλωμάτων και των καρπών των. Τα προϊόντα των δέντρων τούτων εσχημάτιζον ένα εκ των επικερδέστερων κλάδων του την Παργίων εμπορίου. Τα μετεκόμιζον επί μικρών πλοιαρίων εις την Κέρκυραν και μέχρι Τεργέστης. Και εκ’ των λιμένων τούτων ιδιαίτερόν τι είδος κίτρου, επιτεταγμένου εις τους Ιουδαίους από τους θρησκευτικούς αυτών κανόνας, ως απαραίτητον δια των τέλεσιν τίνων εορτών, μετεφέρετο όχι μόνον εις την Ιταλίαν και εις την Γερμανίαν αλλά και μέχρι των πάγων της τε Πολωνίας και Ρωσίας"

Χρήση:

Η σάρκα του κίτρου χρησιμοποιείται στη μαγειρική για μαρινάρισμα κρεάτων, στη ζαχαροπλαστική για παρασκευή γλυκών, ζαχαρόπηκτων και καραμελών και στην αρτοποιία.[2] Από το φλοιό του κίτρου κατασκευάζεται το ομώνυμο γλυκό κουταλιού και ποτό με το όνομα Cedratine στην Κορσική. Από τα φύλλα του κίτρου παρασκευάζονται στη Νάξο και τρία είδη λικέρ ενώ στη Γαλλία χρησιμοποιούνται ευρύτατα στην αρωματοποιία. Στην Κορέα το κίτρο χρησιμοποιείται για να φτιαχτεί ένα είδος τσαγιού με το όνομα «Yujacha». Ο καρπός του κίτρου χρησιμοποιείται στη βιομηχανία για παρασκευή του κιτρέλαιου και του κιτρικού οξέως. 

Βόρειο Ιόνιο

Πηγες:

www. el.wikipedia.org,

 http://piperies-agiou-georgiou.blogspot.com/2012/07/blog-post_4384.html#ixzz20gcvfnFf ,
 http://www.eurovillages.info/article_view.php?artid=128&catid=110&langid=1&langid_menu=1
http://www.dwdekamhnes.gr/files/votana/files/kitro_history.htm

http://library.panteion.gr:8080/dspace/bitstream/123456789/650/1/douka.pdf