Η παράδοση της Πάργας στον Αλή πασά από τους Άγγλους

 Μεγάλη Παρασκευή,15 τοῦ Ἀπρίλη 1819,ὁ ἐγγλέζος ἁρμοστής στά Ἑφτάνησα,Τόμας Μαίτλαντ,πουλάει στόν Ἀλήπασα τήν Πάργα.

«Οἱ πωληθέντες ὑπό τῶν ἀνθρώπων ἐκείνων,εἰς ὧν τήν προστασίαν εἶχον καταφύγη ἀπό πέντε ἀκριβῶς ἐτῶν» (ὅπως γράφει ὁ Σπ.Ἀραβαντινός στήν Ἱστορία Ἀλῆ Πασᾶ,σελ.264),σκάβουν τά κιβούρια τῶν γονιῶν τους,βγάζουν τά κόκκαλα,τά κάνουν σωρό στήν πλατεία,τά καῖνε,μαζεύουν τήν στάχτη καί φεύγουν γιά τούς Κορφούς.
 (ἀπό τόν ΚΑΡΑΪΣΚΑΚΗ τοῦ Δ.Φωτιάδη,ἐκδόσεις Κέδρος,1959).

Η Κέρκυρα ως θεματοφύλακας των κειμηλίων της Πάργας

Το 1816 η Αγγλία και η Ρωσία υπογράφουν την συνθήκη της δημιουργίας του Ανεξαρτήτου Κράτους των Ιονίων Νήσων υπό την προστασία των ¨Αγγλων δηλ.η Επτάνησος Πολιτεία μετατρέπεται σε Αγγλικό Προτεκτοράτο.

Επί αρμοστίας των Ιονίων Νήσων Θωμά Μαίτλαντ,προσωπικά ο ίδιος διαπραγματεύται με τον Αλή Πασά την πώληση της Πάργας σ’ αυτόν,έναντι του ποσού 150.000 λιρών.Για να ισχυροποιήσει δε την θέση του προς το Αγγλικό Κοινοβούλιο υιοθετεί τα επιχειρήματα του Αλή Πασά, ότι δηλαδή οι Σουλιώτες και οι Παργινοί θεωρούνται επικίνδυνοι για την Οθωμανική Αυτοκρατορία.Για τα φιλοτουρκικά αισθήματα, (συμφέροντα)ο Θωμάς Μαίτλαντ πήρε το προσωνύμιο Σουλτάν Θωμάς. Τελικά, 17/5/1817, υπογράφεται η συμφωνία πώλησης της Πάργας στην οποία ο Αλή Πασάς, μεταξύ άλλων συμφωνεί ότι δεν θα έχει καμία βλέψη προς τα Ιόνια νησιά και ότι θα σεβαστεί τις ζωές και τις περιουσίες των κατοίκων της Πάργας.

                          Τσόκος Διονύσιος: Ἡ φυγή ἀπό τήν Πάργα

Επειδή όμως δεν υπήρχε καμία εμπιστοσύνη στις υποσχέσεις του Αλή, οι Άγγλοι φρόντισαν να μην επιτρέψουν την είσοδό του στην Πάργα για περίπου ένα μήνα, δίνοντας την ευκαιρία σε όποιους Παργινούς ήθελαν, να εγκαταλείψουν τα πατρογονικά τους εδάφη. Οι εξόριστοι αφού συγκέντρωσαν όλα τους τα ιερά κειμήλια αλλά και τα οστά των προγόνων τους, μπήκαν σε πλοιάρια και οι περισσότεροι από αυτούς, περίπου 4.000,μετανάστευσαν στα Ιόνια Νησιά και κυρίως στην Κέρκυρα. Εκεί ενεπόθεσαν σε διάφορους Ναούς προς φύλαξη, τα κειμήλιά τους, με την ελπίδα της επιστροφής αυτών στην πρέπουσα θέση τους μια μελλοντική ημέρα απελευθέρωσης της πατρίδας τους.

Η πράξη αυτή των Άγγλων κατηγορήθηκε σχεδόν από όλη την Ευρώπη.

Tό 1913 η Πάργα απέκτησε την ανεξαρτησία της.Έτσι σιγά σιγά ήρθε και η ημέρα της επιστροφής των κειμηλίων της στη θέση τους.

Το γεγονός αυτό έγινε στην Κέρκυρα τις 22/5/1930,με την πιο επίσημη τελετή και σεβασμό προς τους ηθικούς νόμους της Ελληνικής Πολιτείας.Την 21η Μαϊου ήρθε στην Κέρκυρα το θρυλικό πλοίο “Ελλη”,μεταφέροντας την Παργινή Επιτροπή παραλαβής των κειμηλίων.

Μητροπολίτης Κερκύρας ήταν τότε ο Αθηναγόρας,μετέπειτα Πατριάρχης. Μητροπολίτης Παραμυθιάς και Πάργας ήταν ο συνονόματος Αθηναγόρας.

Ο Κερκυραϊκός λαός, γνώστης της ευθύνης του ως θεματοφύλακας των κειμηλίων αυτών,παρακολουθούσε με ευλάβεια,χαρά και εθνική υπερηφάνεια την παράδοση τους στους συμπατριώτες Παργινούς.

Η πομπή ξεκίνησε από τον ναό του Αγ.Γεωργίου, όπου συγκεντρώθηκαν όλα τα κειμήλια.

Γλαφειρότατα περιγράφεται η τελετή από την Κερκυραία Μαίρη Αρώνη, όπως αναφέρεται στο βιβλίο του Νίκου Τσάκα “Παργινές Εκκλησίες Ιερά Κειμήλια-Αρχαία Μνημεία”:

«Η λιτανεία αργά προχωρεί.Συγκινημένος ο κόσμος σταυροκοπείται στη διάβα της. Πάπάδες ιεροφορεμένοι κρατούν στα χέρια τα άγια σκεύη που τόσα χρόνια φύλαγε η Κέρκυρα με ευλάβεια.Σήμερα θα τα παραδώση στην Πάργα.Γλυκείς οι ήχοι των μουσικών γεμίζουν την ξάστερη ατμόσφαιρα…ο ξύλινος Σταυρός,το λάβαρο ξεσχισμένο από τα βόλια των Τούρκων,τα ασημένια αντικείμενα,το ιερό Ευαγγέλιο,εικόνες μαυρισμένες από την πολυκαιρία,ακολουθούν κιβώτια με αναρίθμητα κειμήλια σπασμένα, με την Ελληνική Σημαία…

Μεταξύ όλων αυτών των θησαυρών είναι και η Παναγιοπούλα.Ύστερα από τόσα χρόνια θα την ξαναπάμε στον αγαπητό τόπο,όπου πρώτα την ευρήκαν μέσα τους βράχους και την άγρια πρασινάδα…

Σήμερα χαμογελάει…

Η Λιτανεία έχει φτάσει στην προκυμαία.Μία βενζινάκατος του καταδρομικού περιμένει να παραλάβη τα κειμήλια και να τα μεταφέρει στο πολεμικό…

Μία απόλυτος ησυχία πλέον.Η συνοδεία έφθασε στο νερό…Ο Μητροπολίτης Κερκύρας σφίγγει μια τελευταία φορά την Παναγιοπούλα προτού την παραδώση σ’ εκείνους τους οποίους ανήκει.

Είναι στιγμή από απερίγραφτη συγκίνηση.

Ω! να μπορούσαν να την δουν οι παλαιοί Παργινοί! Ολόγυρα όλοι κλαίνε…..Ο γέρω Μητροπολίτης της Πάργας είναι βαθειά συγκεκινημένος,δάκρυα βρέχουν τις παρειές του και τα βλέφαρά του. Μια τελευταία φορά ο Μητροπολίτης Κερκύρας ασπάζεται την θαυματουργή εικόνα,την ικετεύει να εξακολουθή από μακρυά ακόμη να προστατεύη το νησί. Ο Μητροπολίτης Πάργας δέχεται την εικόνα στα τρεμουλιασμένα του χέρια.Στα μάτια του περνά μία έκφραση από χαρά και βαθειά κατάνυξη.Φως άγιο λάμπει στο πρόσωπό του...

Τα κειμήλια τοποθετούνται στην βενζινάκατο. Στην πλώρη είναι ο Σταυρός,στην πρύμη το λάβαρο….Το σκάφος ξεκινά…ο ήλιος λάμπει……ο ουρανός είναι ανέφελος…Η θάλασσα γαλάζια ανασαίνει…Τα ευλαβικά βλέμματα του κόσμου παρακολουθούν την βενζινάκατο. Μια ματιά ακόμη ρίχνουν στα κειμήλια,που φεύγουν.Ο Σταυρός ξεχωρίζει απάνω στα μικρά γαλανά κύματα.

Μια ακόμη σελίδα της ιστορίας έκλεισε…

Η ΕΛΛΗ παραλαμβάνει τα ιερά κειμήλια της Πάργας.

Σηκώνει την Άγκυρα. Το πολεμικό γλυστρά απάνω στα νερά σιγά πρώτα,ύστερα γοργά.

Ο κόσμος το παρακολουθεί,ώσπου χάνεται πίσω από τον κάβο του Φρουρίου…

Οι καρδιές πάλλουν. Οι σκέψεις γυρίζουν στην Πάργα, όταν εδώ και χρόνια,ένα δειλινό με ξάστερο ουρανό και ήσυχη θάλασσα,τα καΐκια με τους Παργινούς εξορίστους απομακρύνονταν αργά-αργά,από το αγαπημένο χώμα.»

ΠΗΓΗ