Ήταν πολλά τα γρόσια... Φως στα οθωμανικά φορολογικά κατάστιχα της Θεσπρωτίας του 16ου και 17ου αιώνα

Σημαντικά ιστορικά ντοκουμέντα, μέσα απο οθωμανικά φορολογικά κατάστιχα του 16ου 

και 17ου αιώνα, ρίχνουν φως σε μια σκοτεινή περίοδο και αφορούν την περιοχή της 

Θεσπρωτίας αλλά και ολόκληρη την ‘Ηπειρο. Μετά από συστηματική ιστορική έρευνα και

 προσπάθειες και με τη συμβολή του ιστορικού ερευνητή Θωμά Φώτση απο το Πολύδροσο 

Παραμυθιάς, το Ιστορικό Αρχείο της Κωνσταντινούπολης ικανοποίησε το αίτημα του

 ΚΙΜΕΘΕ και απέστειλε, σε ηλεκτρονική μορφή, κατάστιχα που θα ρίξουν φως στα 

οθωμανικά σαντζάκια της Ηπείρου.

Ο πρόεδρος του Κέντρου Ιστορικών Μελετών, Μιχάλης Πασιάκος, τόνισε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ 

ότι η εξασφάλιση των οθωμανικών κατάστιχων αποτελεί «ένα πρώτο βήμα για να 

γνωρίσουμε τη μεταβυζαντινή ιστορία της περιοχής, με στοιχεία μακριά από παραδοσιακές 

προσεγγίσεις». Πρόκειται για 350 φύλλα, στα οποία καταγράφονται τα πλήρη ονόματα των 

αρχηγών των οικογενειών ανά χωριό, στοιχεία παραγωγής και φορολογίας αλλά και 

ιστορικές αναφορές. 

Τα κατάστιχα φέρουν παλαιοτουρκική γραφή, που είναι συλλαβική και

  όχι  αλφαβητική, γι’ αυτό εστάλη αντίγραφο σε ειδικούς, προκειμένου να τα μεταφράσουν 

με ακρίβεια. Σύμφωνα με τον κ. Πασιάκο, τα οθωμανικά κατάστιχα προσφέρουν αρκετά 

στοιχεία για να φωτίσουν το κενό της ιστορίας.

Χαρακτηριστικά μάς αποκαλύπτει: «Τα πλουσιότερα χωριά τότε ήταν το Αηδονάτι, η

 σημερινή Παραμυθιά, που ήταν μία συνοικία έξω από το κάστρο του Αγίου Δονάτου. Το 

Φιλιάτι φιγουράρει το 1551 στη δεύτερη θέση, ενώ μέχρι σήμερα θεωρείται πως 

δημιουργήθηκε τον 17ο αιώνα. Ακολουθεί η Ουζντίνα, που ελέγχει τα στενά του Καλαμά και 

εκεί ήταν η γέφυρα-πέρασμα στον δρόμο για τα Γιάννενα. Το Σούλι καταγράφεται ως έδρα 

Τούρκου φοροεισπράκτορα, περιοχή πολυπληθής, με ευμάρεια. Τώρα θα γνωρίσουμε τις

 φαμίλιες, τον αριθμό των οικογενειών, τα ονόματα των αρχηγών που πλήρωναν τους 

φόρους».

Το ΚΙΜΕΘΕ ερευνά και τα ιστορικά αρχεία της Βενετίας, που έχουν σχέση με τη 

Θεσπρωτία. Η ταυτόχρονη έρευνα των δυτικών και των ανατολικών πηγών θα φωτίσει τις 

άγνωστες πτυχές της ιστορίας της Θεσπρωτίας.

ΠΗΓΗ