Θόδωρος Αγγελόπουλος - Ο ποιητής μέσα από τις εικόνες του

Επιμέλεια: Ελένη Παγκαλιά

 

Τον αποκάλεσαν «ποιητή των εικόνων». Κι εκείνος έλεγε ότι «ο κινηματογράφος είναι η τελευταία σημαντική μορφή αντίστασης στον κόσμο όπου ζούμε και χειροτερεύει…».

Σε ένα αφιέρωμα για τον Θόδωρο Αγγελόπουλο, η Αιμιλία Καραλή ξεκινούσε την εισήγησή της με την εξής παράγραφο:

«Όταν επρόκειτο ο Αγγελόπουλος να γυρίσει τον Μεγαλέξανδρο, ήθελε να βρει ένα ορεινό χωριό µε ηµικυκλική διάταξη των σπιτιών του και στη µέση µια κεντρική πλατεία. Έψαχναν καιρό ένα τέτοιο χωριό και δεν το έβρισκαν. Ο Θόδωρος επέµενε: «Αφού το σκέφτηκα, υπάρχει» έλεγε στους συνεργάτες του. Κάποια στιγµή ένας από αυτούς είδε ένα τηλεοπτικό ντοκιµαντέρ για τη ∆εσκάτη Γρεβενών. Ήταν το χωριό που είχε «σκεφτεί» ο Αγγελόπουλος.»

Αφού το είχε σκεφτεί, υπήρχε. Ήταν κάπου στο χώρο ή το χρόνο. Κι αν δεν ήταν, το έφτιαχνε. Γιατί αυτό πίστευε: «Κανένας δεν μπορεί να χτίσει για λογαριασμό σου το γεφύρι απ’ όπου χρωστάς να περάσεις το ρεύμα της ζωής. Κανένας, εκτός από σένα τον ίδιο. Υπάρχουν, βέβαια, μονοπάτια άπειρα και γεφύρια και ημίθεοι πρόθυμοι να σε περάσουν… μα θα σου ζητήσουν πληρωμή τον ίδιο σου τον εαυτό».

Και, όντως, δεν άφησε τον εαυτό του παρακαταθήκη στους ημίθεους. Άφησε το βλέμμα του παρακαταθήκη στους ανθρώπους, σε μας. Και εμείς, οι άνθρωποι, μέσα από αυτό το βλέμμα είδαμε τους εαυτούς μας να γίνονται κομμάτι της Ιστορίας, να βασανιζόμαστε και να λυτρωνόμαστε, να οργιζόμαστε με το παρόν, να κουβαλάμε το παρελθόν, να οραματιζόμαστε το μέλλον. Να ενοποιούμε τον χρόνο. Να ομορφαίνουμε.

…

Έτος 2000. Στο γραφείο της Σολωμού. Είχε έρθει ο Πίντερ στην Αθήνα και προσκάλεσαν τον Αγγελόπουλο να παραβρεθεί σε μια συνάντηση μαζί του. Τελευταία στιγμή αρνήθηκε λέγοντας: «Γιατί να πάω; Αν θέλει ας έρθει να με βρει εδώ.» Εκείνη την ώρα σχολιάσαμε, γελώντας μαζί του, μια…ενδεχόμενη έπαρση που μπορεί να υπήρχε στο σχόλιό του. Τώρα, χρόνια μετά, σκέφτομαι ότι δεν είχε να κάνει με έπαρση. Αλλά με μια αλήθεια. Το εννοούσε. Ο Τεό ήταν πάντα εδώ. Ήταν πάντα στο «εδώ» της Ιστορίας, σε αυτά τα ραντεβού που έσειαν συθέμελα τον κόσμο κι ανέτρεπαν τις κυρίαρχες αφηγήσεις του. Κι όχι μόνο για να καταγράφει. Αλλά για να δίνει την έμπνευση του κάθε επόμενου βήματος, του μετέωρου βήματος που θα φεύγει από την ομίχλη και θα αγγίζει την αιωνιότητα, αφήνοντας τη σκόνη του χρόνου να θάβει όσα δεν χρειάζεται να κουβαλάμε μαζί…

Τα υπόλοιπα, όσα τόσα χρόνια ήθελε να πει, θα μας τα πουν οι εικόνες. Ο ποιητής μέσα από τις εικόνες του, λοιπόν…

Η Εκπομπή (1968): Η πρώτη μικρή μήκους ταινία του. Παραθέτουμε την ταινία, για όσους ή όσες δεν την έχουν δει…

 

Αναπαράσταση (1970)

Μέρες του ’36 (1972)

Ο Θίασος (1974-75)

Οι κυνηγοί (1977)

Ο Μεγαλέξαντρος (1980)

Αθήνα, επιστροφή στην Ακρόπολη (1983) [ ντοκιμαντέρ για την ΕΡΤ και την Trans World Film, πάνω σε μια ιδέα του Κώστα Ρεσβάνη]

Ταξίδι στα Κύθηρα (1984)

Ο Μελισσοκόμος (1986)

Τοπίο στην Ομίχλη (1988)

Το Μετέωρο Βήμα του Πελαργού (1991)

Το βλέμμα του Οδυσσέα (1995)

Μια αιωνιότητα και μια μέρα (1998)

Το Λιβάδι που δακρύζει (2004)

Η Σκόνη του Χρόνου (2008)

 

ΠΗΓΗ