Πτωχευμένη Ελλάς

                                   Συντάκτης: 

Γιώργος Σταματόπουλος

Πτώχευσις πρώτη: 1827. Δάνεια από τις επαναστατικές κυβερνήσεις από την Αγγλία το 1824 και 1825 με εγγύηση τα δημόσια έσοδα και τα εθνικά κτήματα. Ονομαστική αξία των δύο δανείων: 2,8 εκατ. λίρες στερλίνες και πραγματική 1,57 εκατ.

Μόνο το 20% έφτασε στην Ελλάδα και αυτό σπαταλήθηκε στους εμφυλίους και οδήγησε στην αδυναμία καταβολής των τοκοχρεολυσίων, με συνέπεια την πτώχευση το 1827. Αποτέλεσμα: αναστολή της εξυπηρέτησης των δανείων και αποκλεισμός της χώρας από τις διεθνείς αγορές.

Πτώχευσις δεύτερη: 1843. Το 1832, και αφού, ερήμην των Ελλήνων, δημιουργήθηκε το «Βασίλειο των Ελλήνων», ένα κράτος μοναρχικό και «ανεξάρτητο», συνομολογήθηκε δανειακή σύμβαση μεταξύ των τριών δυνάμεων και της Βαυαρίας.

Η Ελλάδα δεσμευόταν να παραχωρεί κατά προτεραιότητα τις εισπράξεις του δημόσιου ταμείου στην αποπληρωμή του χρέους της και ορίζονταν πρεσβευτές των μεγάλων Δυνάμεων ως ελεγκτές της τήρησης αυτής της δέσμευσης, με νόμιμο δικαίωμα να επεμβαίνουν στις εσωτερικές υποθέσεις της χώρας. Η κακή διαχείριση από τους Βαυαρούς και οι επαχθείς όροι οδήγησαν σε πτώχευση το 1943.

Πτώχευσις τρίτη: 1893. Τον Μάιο του 1893 ο για έξι μήνες πρωθυπουργός Σ. Σωτηρόπουλος συνάπτει με τον οίκο Χάμπρο δάνειο 100 εκατ. φράγκων με ληστρικούς όρους (η τιμή του κατέρρευσε στο 40% αμέσως μετά την έκδοσή του). Τον Δεκέμβριο, ο μετέπειτα πρωθυπουργός Χ. Τρικούπης ψηφίζει νόμο με τον οποίο η χώρα κηρύχτηκε σε πτώχευση ως προς τις πληρωμές της στο εξωτερικό.

Πτώχευσις τέταρτη: 1932. Στάση πληρωμών την Πρωτομαγιά από τον κυβερνήτη Βενιζέλο εξαιτίας ενός υπερβολικού δανεισμού και μιας άκριτης σπατάλης.

Πτώχευσις πέμπτη: ante portas...

Το 1857 Αγγλογάλλοι εγκαθιστούν στη χώρα με τη συναίνεση του ελληνικού «υπουργείου κατοχής» Διεθνή Οικονομικό Ελεγχο με δικαίωμα να επεμβαίνει αυταρχικά στο αμερικανικό πλέον προτεκτοράτο, ο οποίος καταργήθηκε μόλις το 1979 (!). Το 1898 επιχειρήθηκε ένας συμβιβασμός με τις μεγάλες δυνάμεις. Αξιοσημείωτο: Κατά τον συμβιβασμό δεν έγινε ελάττωση του αρχικού κεφαλαίου του δημόσιου χρέους, όπως είχε γίνει σε άλλες χώρες...

Τα ως άνω στοιχεία άντλησα από το βιβλίο της Απεραθίτισσας Εύης Δ. Σκληράκη, δασκάλας στη δημόσια εκπαίδευση και στο Πανεπιστήμιο, με τίτλο «Τα δάνεια της εξάρτησης και της χρεωκοπίας, 1824-1940», εκδόσεις «Σμίλη», 2015). Γραμμένο σε σωστά, ρέοντα, εκπαιδευτικά ελληνικά ενισχύει και εμπλουτίζει το γνωστικό ιστορικό επίπεδο όλων, πολιτικών και πολιτών (πολλούς μας ξεστραβώνει πιθανώς). Η συγγραφέας επισημαίνει ότι στις συνθήκες και τους ληστρικούς όρους της σύναψης των δανείων, καθώς και στη χυδαία κερδοσκοπία ξένων και ντόπιων, οφείλεται η εξάρτηση της χώρας από τους ισχυρούς, και όχι στο κακό το ριζικό μας.

Ενα ξεγύμνωμα της ανεπάρκειας των περισσότερων κυβερνητών της χώρας, μια αυστηρή επιστημονική ματιά στην Ιστορία και τους πολιτικούς, με πηγές που αποδεικνύουν πώς επέρχεται η απώλεια της εθνικής κυριαρχίας της χώρας. Ενα βιβλίο σοβαρό, λιτό και ευπρόσληπτο· παράλληλα παρατίθενται σύντομες μονογραφίες ηγετών, των οποίων το όνομα συνδέθηκε με τον δανεισμό και τις χρεοκοπίες, και δίνονται ορισμοί ιστορικών όρων (και οικονομικών) ώστε η ιστορική σύνθεση να γίνεται κατανοητή από τον καθένα. Να μην ξεχάσουμε τα σατιρικά ποιήματα, τις γελοιογραφίες και τα σκίτσα του 19ου και 20ού αιώνα, που το κάνουν ακόμη πιο ελκυστικό.

Ανάγλυφη είναι η λύσσα και η μανία των δανειστών όλα αυτά τα χρόνια: βάναυσες και ιταμές προκλήσεις, απειλές, εξευτελισμοί, ταπεινώσεις, εκβιασμοί και λοιπά πολλά. Αμέτρητοι έχουν κερδοσκοπήσει από την οικονομική ασφυξία της χώρας τούς περίπου δύο αιώνες «ανεξαρτησίας» της: κυβερνήτες, φιλέλληνες, ομογενείς και όλοι όσοι επικαλούνται τη δημοκρατία και την ηθική, την ελευθερία και την ανεξαρτησία (τρομάρα τους).

Μάλλον τίποτα δεν αλλάζει παρ’ ότι όλα φαίνονται... ίδια. Ελπίζω να έχουν προμηθευτεί το βιβλίο οι νέοι πολιτικοί (και οι παλιοί, παρακαλώ).

ΥΓ.: Οι Ελληνες κάποτε θα απελευθερωθούν από τους Τούρκους. από τις μεγάλες Δυνάμεις, ποτέ. Τούρκος θυμόσοφος προς τον Δ. Υψηλάντη, 1829.

ΠΗΓΗ