Η φύση της ελιάς

"Ετούτο το τοπίο είναι σκληρό

σαν τη σιωπή,

σφίγγει στον κόρφο του

τα πυρωμένα λιθάρια,

σφίγγει το φως

τις ορφανές ελιές του

και τα αμπέλια του,

σφίγγει τα δόντια» 

(«Ρωμιοσύνη», Γιάννης Ρίτσος)

     Στον τόπο μου δεν είχαμε δάση σκιερά, δεν είχαμε φυτά θαλερά, μόνον ξερόθαμνους που «χάσκανε φοβέρα». Το δάσος στον τόπο αυτόν, ήταν οι απέραντοι αγριοελαιώνες των βουνών του· που γίνηκαν ήμεροι με την προσπάθεια των ανθρώπων. Στον ορίζοντα του περίκλειστου από τ’ απότομα βουνά τόπου, κυριαρχούσε η ελιά· παντού η ματιά γέμιζε απ’ την παρουσία της. Η φύση μας ήταν οι ελαιώνες, με τα μυριάδες αγριολούλουδα την άνοιξη –ένα πέπλο ονείρου που κάλυπτε τη γη–, με την επιθυμητή –έστω και λειψή– σκιά των ελαιοδένδρων το κατακαλόκαιρο, όταν το τζιτζίκι γλυκά σε τρέλαινε με το μονότονο τραγούδι του και τα πετούμενα αναζητούσαν τη συντροφιά σου με τα επίμονα κελαϊδίσματά τους. Εκεί, η αλεπού σε προσπερνούσε ατάραχη, νοιώθοντας ασφαλής στον κόσμο της, τα σπουργίτια δεν απομακρυνόταν με τον ερχομό σου, οι σαύρες ανέμελα λιάζονταν, χωρίς να τις ενοχλεί η παρουσία σου. Τα πλάσματα της φύσης ένοιωθαν όμορφα, άνετα, τίποτα δεν τα φόβιζε, ένοιωθαν ασφάλεια μες τη μακάρια ακινησία του ελαιώνα. Το ίδιο ένοιωθε και ο άνθρωπος: ασφαλής από τα πεζά του κόσμου του, προφυλαγμένος από την κενότητα και το βάρος των ανούσιων πραγμάτων τής έξω ζωής. Είχε καλλιεργηθεί μεταξύ ανθρώπου και φύσης μια σχέση οικειότητας κι εμπιστοσύνης, μια σχέση γαλήνης και πραότητας, που έφερνε ανάταση κι ευφορία. Αυτή ήταν η όμορφη φύση της υπαίθρου, η φύση της ελιάς, ο μικρός ιδανικός κόσμος που φτιάχτηκε από τον άνθρωπο για το καλό του.

     Όταν κάποτε, μικρό παιδί, εξέφρασα στον παππού το θαυμασμό μου για κείνο τον παράδεισο (έτσι τον ένοιωθε η παιδική ψυχή, και δεν είχε λαθεμένη εντύπωση θαρρώ…), μου απάντησε με διδακτικό ύφος: 

«Όλα που βλέπεις γύρω σου, της ελιάς τα όμορφα χαρίσματα, τα ξεχωριστά τούτα πράματα, είναι έργο ανθρώπινο, κατόρθωμα πραχτικό. Γίνηκαν σε ξερότοπο, μπολιάζοντας τη γη με θάματα. Γι’ αυτό, επειδή ως θάμα προέκυψαν, δε μας ανήκουν, δεν ανήκουν σε κανέναν· είναι ο τόπος της ελιάς, τόπος της φύσης, γι’ αυτό πανανθρώπινος. Ένα τέτοιο τόπο είναι αμάρτημα να τον καταστρέφεις».

Περισσότερα ΕΔΩ