«Θεσμικό πλαίσιο για τους αγροτικούς συνεταιρισμούς, τις συλλογικές οργανώσεις και την επιχειρηματικότητα του αγροτικού κόσμου

Η παρέμβαση στο χώρο των συνεταιρισμών και εν γένει των συλλογικών αγροτικών οργανώσεων αποτελεί ώριμη απαίτηση των καιρών. Έχει διπλό στόχο. Αφενός να απελευθερώσει δυνάμεις που συνεπείς στη συνεταιριστική ιδέα έχουν τη θέληση και τη δυνατότητα να αναπτύξουν και να διευρύνουν τις δραστηριότητές τους προς όφελος της ελληνικής γεωργίας και της αγροτικής ανάπτυξης του τόπου. Αφετέρου επιδιώκει να ανατρέψει θετικά και δημιουργικά μια απαξιωμένη κατάσταση που τείνει να οδηγήσει σε ουσιαστική ατροφία και μαρασμό ένα συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα για την υιοθέτηση του οποίου χρειάστηκαν σκληροί αγώνες και θυσίες. Το άρθρο 12 παρ. 4 του Συντάγματος κατοχυρώνει, όπως είναι γνωστό, το συνεταιρισμό ως ατομικό και κοινωνικό δικαίωμα. Θεμελιώνει την ελευθερία ίδρυσης και λειτουργίας του καθώς και την αυτοδιοίκησή του. Συνιστά μια συλλογική διαδικασία ανοιχτή και εθελοντική. Προβλέπει την προστασία και εποπτεία του συνεταιρισμού από το κράτος για το οποίο επιβάλλει την υποχρέωση να μεριμνά για την ανάπτυξή του. Με το παρόν σχέδιο νόμου επιζητούμε την αναζωογόνηση του δικαιώματος του «συνεταιρίζεσθαι» και τη θεσμική επικαιροποίηση της εποπτείας του κράτους επί των συνεταιρισμών.

Στον πυρήνα της συνεταιριστικής ιδέας στέκεται ο ανεξάρτητος και αυθύπαρκτος αγρότης που ως ιδιοκτήτης και παραγωγός επιζητεί το δικό του δικαίωμα στην ευημερία. Συσπειρώνεται στην ιδέα να αντισταθεί σε μια αγορά που τον ωθεί σε συμβάσεις εξαρτημένης εργασίας είτε σε ετεροβαρείς εις βάρος του δικαιοπραξίες και προάγει συλλογικά όχι μόνο το κέρδος για προσπορισμό αλλά την ευημερία ως κοινωνικό αγαθό. Ο αγροτικός συνεταιρισμός είναι κατά συνέπεια ένα κίνημα κοινωνικής επιχειρηματικότητας το οποίο οργανώνει και προάγει μια κοινότητα συμφερόντων γύρω από την πρωτογενή παραγωγή, μεταποίηση και εμπορία των προϊόντων. Ένας θεσμός που βασίζεται στην ανάγκη προστασίας και ανάπτυξης των μικρομεσαίων αγροτικών νοικοκυριών ως βασικών κοινωνικών και οικονομικών μονάδων της υπαίθρου. Έτσι, οριοθετείται με σαφήνεια τόσο από την συνδικαλιστική οργάνωση όσο και από μια συνηθισμένη εμπορική εταιρεία.

Όταν ξεκινούσαν οι αγροτικοί συνεταιρισμοί στη χώρα μας οργανώθηκαν ως απάντηση της κοινότητας των παραγωγών στην εκμετάλλευση και την ιδιοποίηση του προϊόντος του μόχθου τους από τους κάθε λογής μεσάζοντες. Στην εξέλιξή τους συνάντησαν μια οικονομία που διαρκώς συγκέντρωνε πλούτο και δυνάμεις και μια εμπορική δραστηριότητα που υπερέβαινε τα κλειστά σύνορα όχι μόνο της τοπικής κοινότητας αλλά των κρατών. Από την συλλογική άμυνα και αντίσταση στην εκμετάλλευση κρατώντας αδιαπραγμάτευτη τη συνεταιριστική ιδέα έπρεπε να προσαρμοστούν και να ανταποκριθούν επιθετικά στις νέες ανάγκες. Είναι αλήθεια ότι ο κρατικισμός, η πελατειακή λογική και ο κομματισμός τους κράτησε καθηλωμένους και ο τρόπος της διαχείρισης των πόρων, εθνικών και ευρωπαϊκών, ιδιαίτερα την τελευταία δεκαπενταετία δημιούργησαν αξεπέραστα προβλήματα. Έχουμε υποχρέωση να κρατήσουμε ανοιχτό τον ορίζοντα της αγροτικής επιχειρηματικότητας όταν αυτή παίρνει τη μορφή της συλλογικής οργάνωσης των παραγωγών. Να ενισχύσουμε την ανάπτυξη των συνεταιρισμών ως εύρωστων και ανταγωνιστικών επιχειρήσεων, είτε αυτοτελών είτε μέσω εταιρικών συμπράξεων. Έτσι ώστε, να απαιτούν σημαντικό μερίδιο στην παραγωγή και αγορά αγροτικών προϊόντων και τροφίμων. Και να δώσουμε πραγματική υπόσταση στις ομάδες παραγωγών στο πλαίσιο του εθνικού και κοινοτικού δικαίου. Η ανάπτυξη των συλλογικών αγροτικών οργανώσεων αποτελεί σήμερα κρίσιμο παράγοντα για τη μεταρρύθμιση του αγροτικού τομέα, την αξιοποίηση του καίριου συγκριτικού πλεονεκτήματος που διαθέτουμε και τη μετατροπή της ελληνικής γεωργίας σε κλειδί για έξοδο της χώρας από την οικονομική κρίση.

Η παρούσα νομοθετική παρέμβαση για την εξυγίανση και τον εκδημοκρατισμό των αγροτικών συνεταιρισμών δεν αποσκοπεί στη «διάχυση» της αγοράς στο εσωτερικό τους, αλλά στο θαρραλέο «άνοιγμα» των συνεταιρισμών προς τις παγκοσμιοποιημένες και εξόχως ανταγωνιστικές αγορές. Κατ’αυτό τον τρόπο οι συνεταιριστικές αξίες όχι μόνο δεν παραμερίζονται και εμπορευματοποιούνται αλλά αντιθέτως αναδεικνύονται σε πολύτιμες ρυθμιστικές αξίες στην αγορά των αγροτικών προϊόντων. Η στροφή στην παραγωγή, η ανασυγκρότηση της ελληνικής γεωργίας και η ανάδειξη του αγροδιατροφικού μοντέλου πάνω σ’αυτές τις αξίες και μόνο μπορούν να εδραιωθούν.

- Διαβάστε το Σχέδιο Νόμου για το «Θεσμικό πλαίσιο για τους αγροτικούς συνεταιρισμούς, τις συλλογικές οργανώσεις και την επιχειρηματικότητα του αγροτικού κόσμου – Οργάνωση της εποπτείας του Κράτους»